Ҳар бир инсон учун ўз яшаётган ва ишлаётган чекканинг тарихига қизиқса керак. Унда, нима учун баъзан бу ҳақида гапириб ўтмаймиз? Масалан, "Жиззах"сўзини олайлик. Унинг маъноси нимани англатади?
Маълум бўлишича, бир қанча талқинлар мавжуд…
Енг кенг тарқалганларидан бири: шаҳарнинг номи Сўғд тилидан келиб чиққан бўлиб, "қалъа" ёки "кичик қалъа" деган маънони англатади.
Яна бир бошқа нуқтаи назарга асослансак, шаҳар тоғли ҳудудда жойлашган бўлиб, савдогарлар Буюк Ипак йўлидан ўтаётиб, кўпинча шу ҳудудда тўхташган. Улар олов ёқиш учун тошларни ишлатишган, уни ўчириш учун еса сувдан фойдаланишган. Табиийки, тош жиззиллаган ҳолда оқ тусга кирган. Маълумки, сўғд тилидан таржима қилганда «Жизз» - «жиззиллаётган» ва «оқ» - оқ ранг демакдир. Биргаликда бу сўзлар Жиззах шаҳри номини келтириб чиқаради.
Ва яна бир талқинлардан бири. Баъзи тилшунослар шаҳарнинг номи "дизек" сўзидан келиб чиққан бўлиб, "жаҳаннам" деган маънони англатади деб даъво қиладилар. Улар буни, замонавий Жиззах вилояти ҳудудида яшаган одамларнинг ҳаёти ҳақиқатдан ҳам осон бўлмаганлиги - кўплаб қаршиликларга ва урушларга дуч келганликлари билан изоҳлайдилар .
Жиззахда яшаб, халқимизни ватанпарварлигини ва ўзининг кичик ватанига садоқатини кўрар еканман, мен биринчи талқинга суянаман.